Mentalmotor gelişim yapısal ve çevresel faktörler arasındaki etkileşimin sonucu olarak çocuğun işlevlerinin değişmesi ve artmasıdır. Normal çocuklarda gelişme hep aynı sırayı izler. Ancak gelişimsel işlevlerin başarıldığı yaşlar arasında bazı bireysel farklılıklar görülebilir. Normal sınırlar içinde kalan bu tarihiseviye olan 305 trilyon ABD Doları'na ulaşmıştır. Gelişmede, Çin ve ABD'nin borç stokunun sırasıyla 2,5 trilyon ABD Doları ve 1,8 trilyon ABD Doları düzeyinde yükselmesi etkili olmuştur. Bununla birlikte geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde %363 seviyesinde olan küresel borç stokunun GSYH'ye oranının, bu yılın 2 Anormal boy kısalıkları: Bu gruptaki çocuklar; doğum öncesi büyüme geriliği, iskelet hastalıkları, tiroid hormon yetersizliği, kronik hastalıklara bağlı büyüme bozukluğu, ileri derecede beslenme bozukluğu, sevgi yoksunluğuna bağlı kısalıklar, kromozom anomalileri ve büyüme hormonu eksikliği ya da etkisizliği gibi Büyüme ve Gelişme Arasındaki Farklar. Büyüme ve gelişme arasındaki en temel fark büyümenin belli dönemden sonra dururken gelişimin sürekli olarak devam etmesidir. Büyüme olayı tamamen fiziksel olaylarla ilgiliyken, gelişim hem ruhen hemde fiziksel olan olaylar bütünüdür. Büyüme santimetre ve kilogram gibi somut Büyüme ve gelişmede rol alan flavin mononükleotid (FMN) ve flavin dinükleotid (FAD) adında iki önemli koenzimi içermektedir. gibi doğumsal gelişim bozukluklarının olma riski Büyüme ve Gelişmeyi Etkileyen Faktörler. Süt çocukluğu çağı ise, 1-24 ay arasıdır. Bu çağda vücut büyümesi öndedir. Doku değişimi daha yavaş gider. Bu evrede sinir sistemi büyük olgunlaşma gösterir. Do­ğum Öncesi ve doğum sonu yaşamda büyüme ve gelişmede birçok faktörler rol oy­nar. Bunlardan ilki kalıtsal Ck9aLQr. Kişinin büyümesinde bozukluk olması ya da kendi yaş grubunun gelişimsel görevlerini yerine getirmede bozuklukların olması durumuna “Büyüme ve Gelişmede Gecikme” denir.“Büyüme ve gelişmede gecikme” hemşirelik tanısının belirtileri nelerdir?Vücut ağırlının boya göre 2 standart sapma gerisinde olması eğrisinin boy ve vücut ağılığı ölçülerinde düşüklük olduğunu sosyal tepkilerde yavaşlama ve kayıtsızlığın azalması ve beslenme grubuna özgü becerileri yerine getirmekte verici ile doyumsuz ilişkilerin eğitiminde geriliklerin ruh halinde olma.“Büyüme ve gelişmede gecikme” hemşirelik tanısının sebepleri nelerdir?Bazı hastalıklara bağlı olarak gelişebilir;- Malabsorbsiyon sendromu- Konjenitel defektler- Kistik fibroz- Serebral palsi- Musküler distrofiye - Akut hastalıklarUzun süren yatak ve babanın bilgi ve sevilen kişilerden ayrılma durumuBesin alımında yetersizlik, eksik kalori süreli ağrılı işlemlerin çevrenin ve babanın bakımdaki süreli izolasyona bağlı olarak.“Büyüme ve gelişmede gecikme” tanısında hemşirelik girişimleri nelerdir?Çocuğa yaşıyla ilgili gelişimsel görevleri karşılayacak ortam ve olanaklar yaşına uygun davranışları gösterip göstermediği sürekli olması onunla eş zamanlı olarak anne ve babanında çocuğa yeterli vakiti ayırması gerektiği aileye bakım aktivitelerini çocuğun kendi kendine yapması kendi yaş grubuna uygun oyunlar oynaması her işlemden önce yaşına uygun olarak açıklama rahat hareket edebileceği ortam işlemlerden sonrası rahatlatıcı uygulamalar dinlenir, tepkileri ve istekleri sözel olarak ifade etmesine izin olumlu davranışları tedavi programına uygun olarak hastane rutinlerinin değiştirilmesine olanak Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği hakkında bilgiler veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Uzm. Dr. Adnan Sarı, “Çocuğun standart büyüme eğrilerinin altında veya üstünde olması veya eğer daha önceki ölçümleri varsa, çocuğun kendi gelişim eğrisinde duraklama olması uyarıcı olmalıdır. Bu durumlarda beslenme bozukluğu, genetik problemle, hormonal bozukluklar, sindirim problemleri veya kronik enfeksiyon açısından inceleme yapılması gereklidir.” dedi. Uzmanlar çocuğu erişkinden ayıran en önemli özelliğin büyümesi olduğuna dikkat çekerek büyüme teriminin, boy uzaması ve ağırlık artışı, vücudun boyutlarında gelişme teriminin ise yürüme ve konuşmaya başlamak gibi fonksiyonlarındaki ilerlemeyi anlattığını belirtiyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Uzm. Dr. Adnan Sarı çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği hakkında bilgi verdi.Çocuklarda vücut ağırlığı, boy uzunluğu rutin olarak ölçülmeli’ Dr. Adnan Sarı, “Çocuğun vücudu büyür, zihni gelişir. Büyüme ve gelişme geriliği bazen birlikte görülebilir. Ancak bu iki durum birbirinden ayrılmalıdır. Çocuklar büyüklerin küçük birer kopyası değildir. Onların erişkinlerden en önemli farkı, çocukların sürekli büyüyüp gelişmekte olmalarıdır.” dedi ve ekledi “Bu süreç, anne karnındayken Kadın Doğum Hekimi tarafından takip edilmeye başlanır ve çocuğun doğumuyla birlikte, ergenlik döneminin tamamlamasına kadar Çocuk Hekimi tarafından değerlendirilir.” Dr. Adnan Sarı şöyle devam etti; “Büyüme, çocuğun fiziki özelliklerindeki artış ile tanımlanır. Gelişme ise, mental, motor ve psikolojik olgunlaşmayı anlatmaktadır. Çocukluğun değişik yaş dönemlerinde, büyüme hızları farklı olabileceği gibi, gelişme de her yaşa özgü belirli değişkenlikler beklenir. Çocuk hekimi muayenesinde büyümenin takibi için, vücut ağırlığı, boy uzunluğu, boy uzunluğu, baş çevresi ölçümleri rutin olarak yapılıp büyüme persantil eğrilerine göre değerlendirilmektedir.’’Gerekli görülürse kemik yaşı ölçümü yapılmalı “Çocuğun boy ve kilosu ölçülüp standart büyüme eğrilerine işaretlenerek, o yaş ve cinsiyetteki diğer çocuklarla kıyaslanır” diye ifade eden Dr. Adnan Sarı, “Çocuğun standart büyüme eğrilerinin altında veya üstünde olması veya eğer daha önceki ölçümleri varsa, çocuğun kendi gelişim eğrisinde duraklama olması uyarıcı olmalıdır. Bu durumlarda beslenme bozukluğu, genetik problemle, hormonal bozukluklar, sindirim problemleri veya kronik enfeksiyon açısından inceleme yapılması gereklidir. Gerekli görüldüğünde kemik yaşı ölçümü de yapılabilir. Her çocuğun belli bir zaman diliminde belirli yetileri kazanması beklenir. Buna dayanarak çocuk hekimi gerek muayene esnasında gerekse aileye sorduğu sorularla çocuğun nöromotor ve psikososyal gelişimini değerlendirmektedir. Çocuğun gelişimi kişisel sosyal, dil, ince ve kaba motor becerileri ile değerlendirilebilir. Okul öncesi çocukların kendi başına yemek yeme, giyinme becerilerini kazanmış olması, tuvalet ve hijyen kurallarını bilmesi beklenir. Konuşması anlaşılır olmalıdır. Ayrıca konsantrasyon ve diğer çocuklarla oynayabilme yeteneği de sorgulanmalıdır.” şeklinde konuştu. Büyüme ve gelişimin farkı Ancak büyüme ölçülebilir parametrelerdeki değişkenliktir. Boy uzunluğu, kafa çevresi, göğüs çevresi, kalça çevresi, boy ve kilo gibi. Bunlara antropometrik veriler denir. Gelişme ise büyümeden ve gelişme ne demek?Canlının zamanla kütle, hacim ve boyutlarının artmasına büyüme denir. Canlı vücudunun bazı görevleri yapmak için olgunlaşmasına ise gelişme ve gelişme nasıl olur?Canlılarda büyüme, yenilenme, onarım gibi olaylar vücut hücrelerinin bölünmesi ile gerçekleşir. Mitoz bölünme olarak adlandırılan bu bölünme aynı zamanda eşeysiz üremeyi de sağlar. Mitoz bölünmede çekirdek ve sitoplazma bir defa bölünerek ana hücredeki kadar kromozomu olan iki yavru hücre meydana gelişme midir?Büyüme, çocuğun fiziki özelliklerindeki artış ile tanımlanır. Gelişme ise, mental, motor ve psikolojik olgunlaşmayı anlatmaktadır. Çocukluğun değişik yaş dönemlerinde, büyüme hızları farklı olabileceği gibi, gelişmede de her yaşa özgü belirli değişkenlikler nedir örnekler?Gelişim; Kişinin döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden büyüme, olgunlaşma ve öğrenmenin etkileşimiyle son aşamasına ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimidir. Örneğin; çocuk kas ve kemikleri yeterli olgunluğa erişip, tırmanmasını öğrendiğinde ağaca tanımı nedir?Büyüme, bireyin fizik yapısında zamana bağlı olarak meydana gelen nicelik boyutundaki değişikliklerdir. Doğum öncesi dönemde hücre çoğalması ve doğum sonrasında da aylara veya yıllara göre fizik yapıda meydana gelen değişiklikler büyüme sonucudur. Büyüme yaşa bağlı olan kavramı nedir?Büyüme üretim artışı demektir Genelde bir ülke veya bölgede, bir yıl içinde meydana gelen mal ve hizmet üretimindeki yüzde artış olarak ifade edilir.Büyüme ve gelişmeyi sağlayan nedir?Bitki ve hayvanlarda büyüme ve gelişme hava, su ve toprak gibi faktörlere bağlıdır. Besin kaynakların ulaşamama ya da zorlu iklim şartları canlıların büyüme ve gelişme aşamalarını olumsuz etkiler. Hem erkek hem kız çocuklarında büyümeyi etkileyen faktörler. Bu faktörlerin başında genetik dolaşımı 1. SAĞLIĞI ALGILAMA VE SAĞLIĞIN YÖNETİMİ Bağışıklık Durumunu Güçlendirmeye Hazır Oluş Büyüme ve Gelişmede Gecikme Riski Gelişmede Gecikme Riski Orantısız Büyüme Riski Cerrahi İyileşmede Gecikme Sağlığını Etkisiz Yönetme Sağlığını Etkili Yönetme Kontaminasyon Kontaminasyon Riski Riskli Sağlık Davranışları Sağlığı Geliştirme Davranışları Sağlığı Sürdürmede Etkisizlik Uyumsuzluk Travma Riski Boğulma Riski Düşme Riski Yaralanma Riski 2. BESLENME VE METABOLİK Gereksinimden Az Beslenme Gereksinimden Fazla Beslenme Dentisyonda Bozulma Bebeğin Beslenme Örüntüsünde Etkisizlik Yutmada Bozulma Sıvı Volüm Eksikliği Sıvı Volüm Eksikliği Riski Sıvı Volüm Dengesizliği Riski Sıvı Volüm Fazlalığı Enfeksiyon Riski Elektrolit Dengesizliği Riski Doku Bütünlüğünde Bozulma Deri Bütünlüğünde Bozulma Oral Mukoz Membranda Bozulma 3. BOŞALTIM Bağırsak İnkontinansı Diyare Konstipasyon Konstipasyon Riski Üriner Boşaltımda Bozulma Fonksiyonel İnkontinans Matürasyonel Enürezis İdrar TutamamaSıkışarak Kaçırma İdrar Tutamama Riski Refleks İnkontinans Stres İnkontinans 4. AKTİVİTE VE EGZERSİZ Aktivite İntoleransı Aktivite İntoleransı Riski Cerrahi İyileşmede Gecikme Eğlence Aktivitelerinde Eksiklik Enerji Alanında Rahatsızlık Etkisiz Doku Perfüzyonu Fiziksel Mobilitede Bozulma Yatak İçi Mobilitede Bozulma Kardiyak Out-Put’ ta Azalma Öz Bakım Eksikliği Sendromu Solunum Foksiyonunda Bozulma Riski Etkisiz Solunum Örüntüsü Spontane Ventilasyonu Sürdürmede Yetersizlik 5. UYKU DİNLENME Uyku Örüntüsünde Rahatsızlık Uykusuzluk Uyku Yoksunluğu Uyku Bozukluğu Uyku Kalitesini Güçlendirmeye Hazır Oluş 6. BİLİŞSEL VE ALGILAMA Aspirasyon Riski Bilgi Eksikliği Bilgi Düzeyini Güçlendirmeye Hazır Oluş Duygusal Algılamada Bozulma Düşünme Süreçlerinde Bozulma Bellekte Bozulma Karar Vermede Çatışma Konfüzyon Akut Konfüzyon Akut Konfüzyon Riski Kronik Konfüzyon Rahatta Bozulma Akut Ağrı Kronik Ağrı Bulantı 7. KENDİNİ ALGILAMA Anksiyete Ölüm Anksiyetesi Benlik Kavramında Rahatsızlık Benlik Kavramını Güçlendirmeye Hazır Oluş Bireysel Kimlik Tanımında Bozulma Beden İmgesinde Rahatsızlık Benlik Saygısında Rahatsızlık Beden İmajında Bozulma Durumsal Düşük Benlik Saygısı Durumsal Düşük Benlik Saygısı Riski Kronik Düşük Benlik Saygısı Güçsüzlük Güçsüzlük Riski Korku Ümitsizlik Yorgunluk 8. ROL VE İLİŞKİLER Acı Çekme Aile İçi Süreçlerin Devamlılığında Bozulma Aile İçi Süreçlerde Güçlenmeye Hazır Oluş Disfonksiyonel Aile İçi Süreçler Ebeveynlikte Yetersizlik Ebeveynlikte Yetersizlik Riski Ebeveyn- Bebek – Çocuk Bağlılığında Bozulma Riski Ebeveynlik Rol Çatışması Bakım Verici Rolünde Zorlanma Bakım Verici Rolünde Zorlanma Riski İletişimde Bozulma Rol Performansında Etkisizlik Sosyal Etkileşimde Bozulma Sosyal İzolasyon Yalnızlık Riski 9. CİNSELLİK VE ÜREME Cinsel Örüntülerinde Etkisizlik Cinsel Disfonksiyon 10. BAŞETME VE STRES Etkisiz Bireysel Baş Etme Savunucu Baş Etme Etkisiz İnkar Aile Baş Etmesi- Güçlendirmeye Hazır Oluş Aile Baş Etmesinde Yetersizlik Etkisiz Toplumsal Baş Etme Baş Etmede Güçlenmeye Hazır Oluş İntihar Riski Dayanma Gücünde Bozulma Dayanma Gücünde Bozulma Riski Kendine Zarar Verme Riski Post Travma Sendromu Stres Yüklenmesi 11. DEĞER VE İNANÇ Dinsel Kurallara Uymada Bozulma Dinsel Kurallara Uymada Bozulma Riski Ahlaki Sıkıntı Manevi Sıkıntı Özellikle tüm annelerin başta olmak üzere birçok ebeveynin en büyük problemi çocuğunun yeterince hızlı büyümediğini düşünmesidir. Aynı zamanda çocuğunun büyüme endeksinin yediği yemek miktarına bağlı olduğunu düşünen birçok birey bulunmaktadır. Toplumumuza da oldukça yerleşen “Yemezsen büyümezsin” algısı buna en büyük sebeplerden biridir. Biraz eski toprak yaklaşımı olarak değerlendirebilecek bu olguyu bir kenara bırakıp, çocuğunuzun gerçekten sağlıkla büyüyüp büyümediğini doğru parametrelerle değerlendirmek gerekir. Büyüme ve gelişme geriliğine sebep olabilecek birçok neden olabileceği gibi, çocuğunuz gayet sağlıklı bir şekilde büyürken siz bunun farkında olamıyor da olabilirsiniz. Büyüme ve Gelişme Bozukluğu Nedir? Büyüme ve Gelişme Bozukluğu Nedir?Normal Büyüme Nedir?Ergenlikte Görülebilecek SorunlarHormonların Büyüme Üzerine EtkileriÇocukların Normalden Farklı Gelişmesine Neden Olabilecek Diğer DurumlarKronik HastalıklarHamilelik Sırasında Görülen KomplikasyonlarYetersiz Beslenme ve Şiddetli Akut HastalıklarGenetik Hastalıklar Her bireyin büyüme serüveni birbirinden farklıdır. Bir birey ilkokul yıllarında arkadaşlarından daha uzun olabilir. Fakat ortaokula geçtiğinizde arkadaşlarınız sizden daha uzun olacak şekilde büyüyebilirler. Bu tamamen normal ve beklenen bir durumdur. Büyüme bozukluğu ise bir çocuğun anormal büyüme ve gelişme aktiviteleri göstermesine verilen isimdir. Çocuğunuz yaşıtlarına göre yeterince hızlı büyümüyorsa veya çok hızlı büyüyorsa altında yatan başka bir sebep bulunabilir. Normal Büyüme Nedir? Peki eğer büyüme ve gelişme serüveni her çocuk için aynı değilse, doktorlar ve sağlık personelleri çocuğunuzun büyüme sürecinin normal olduğunu nasıl anlarlar? Bunun için en iyi parametre boyunun uzamasını takip etmektir. Yıllar içinde birçok ülke, birçok çocuğun boyunu ve kilosunu ölçmüştür. Bu ölçümlerden elde edilen veriler, çocukların yaşlarına göre gruplandırılmıştır ve “Persentil” adı verilen büyüme eğrileri oluşturulmuştur. Bu büyüme eğrileri sağlık personellerinin çocukların büyüme ve gelişmelerini standart verilere göre değerlendirmelerine yaramaktadır. Çocuğunuz doğduğu andan itibaren doktorunuz boyunu ve kilosunu ölçmektedir. Her çocuk farklı büyüdüğünden kilo ve boy takibi standart grafiklere göre yapılmaktadır. Persentil adı verilen bu büyüme eğrilerinde, çocuğunuzun boy ölçüm sonuçları 50. persentildeyse çocuğunuzun boyu, kendi cinsiyetindeki yaşıtlarının %50’sinden uzun, yaklaşık %50’sinden de kısa demektir. Eğer çocuğunuzun boy ölçümü 25. persentildeyse bu durumda çocuğunuzun boyu kendi cinsiyetindeki yaşıtlarının %75’inden kısa, %25’inden uzundur. Çocukların boy verileri persentilinin her yerinde olabilir. Büyüme ve gelişme belirli bir hızda gerçekleşmeye devam ettiği sürece herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Çünkü çocuğunuzun büyümesi sonlandığında boyunun ne kadar olacağı birden fazla faktöre bağlı olarak gerçekleşmektedir. Bu yüzden örneğin genetik olarak çok uzun olması beklenmeyen bir çocuğun persentil eğrilerinde 25. persentil ve altında olması anormal bir durum olmayabilir. Fakat 3. persentilin altında veya 97. persentilin üstünde olan, yaşıtlarına göre büyüme ve gelişmesi daha hızlı veya yavaş olan çocukların bir büyüme bozukluğuyla karşı karşıya oldukları düşünülebilir. Konuyla ilgilenen sağlık personelinin dikkat edeceği noktalar şunlar olacaktır; çocuğun anne ve babasının büyüme süreci nasıl ilerlemişti? Hızlıca boy atmakta, yavaş yavaş uzamak da anne ve babadan genetik geçişle kazanılabilecek durumlardır. Bu yüzden genetik hikaye göz ardı edilmemelidir. Ergenlikte Görülebilecek Sorunlar İnsan vücudundaki bezler, kimyasal mesaj taşıyıcıları olarak kabul edebileceğimiz hormonları üretirler. Ergenlik çağının başlamasıyla birlikte ise bazı hormonların seviyelerinde değişiklikler görülebilir. Ergenlik dönemi cinsel kimliğin oturduğu bir dönem olarak gerçekleşmektedir. Kızlarda göğüslerin büyümesi, menstürasyonun başlaması, erkeklerde ise penis ve testisin büyümesi gibi durumlar gözlemlenir. Ergenlik sırasında vücutta gerçekleşen bu değişimlerin yanı sıra büyüme ve gelişme de hızlanmaya başlar. Vücutta seviyeleri yükselmiş hormonlar kemiklerinizin daha hızlı büyümesine yol açar. Ergenlik döneminde gözlemlenen bu değişimler kızlarda 7-8 yaşından önce, erkeklerde ise 9 yaşından önce görülmeye başlanırsa bu duruma erken ergenlik adı verilir. Erken ergenlik görülen çocuklar başlangıçta arkadaşlarından daha uzun olabilirler. Fakat daha sonra büyümeleri oldukça yavaşlar ve yetişkinliklerinde arkadaşlarından daha kısa olabilirler. Genellikle erken ergenliğe giren çocuklarda ilaç ile tedavi mümkündür. Gecikmiş ergenlik ise bu belirtilerin normalden daha geç görülmesine verilen isimdir. Kızlarda 13 yaştan, erkeklerde ise 15 yaştan sonra gerçekleşen ergenlik belirtileri gecikmiş ergenlik olarak nitelendirilir. Ergenlik doğal olarak veya tedaviyle gerçekleştiğinde ise bu çocuklar özellikle cinsel kimliğin oturması açısından yaşıtlarını yakalarlar. Hormonların Büyüme Üzerine Etkileri Vücutta hormon salgılayan en önemli bezlerden biri olan hipofiz bezi, vücutta beynin altına konumlanmış küçük bir bezdir. Hipofiz bezi büyüme ve gelişmede çok büyük rolü olan “büyüme hormonu” nun salgılandığı yerdir. Bazen hipofiz bezi büyüme hormonu da dahil olmak üzere salgıladığı bazı hormonları az salgılamaya başlar. Bu durumda çocukların büyümesi yavaşlayabilir. Büyüme hormonunun salgılanmasında bir sorun olup olmadığını anlamak için kan testlerinin yapılması yeterlidir. Eksiklik görülmesi durumunda büyüme hormonu enjeksiyonlar halinde takviye edilebilmektedir. Büyüme ve gelişme için önemli hormonlar üreten bezlerden biri de tiroit bezidir. Tiroit bezleri, boyunda, Adem elmasının altında bulunurlar. Kelebek şeklindedir ve yutkunma sırasında yukarı aşağı hareket ederler. Tiroit bezi tiroksin adı verilen bir hormon üretirler. Tiroksin yetersiz salgılandığında hipotiroidizm adı verilen bir durum görülür. Hipotiroidizm durumunda çocuğunuz daha yavaş büyüyebilmektedir. Bu durumda basit bir kan tahlili ile saptanabilmektedir. Gerekli görüldüğü takdirde, ilaç tedavisiyle bu hormon eksikliğinin önüne geçilebilir. Çocukların Normalden Farklı Gelişmesine Neden Olabilecek Diğer Durumlar Hormonlar büyüme ve gelişmede çok büyük rol oynar fakat başka sebeplerde anormal belirtilerin görülmesine neden olabilir. Kronik Hastalıklar Böbrek ve kalp hastalıkları, kistik fibrozis, çocukluk çağı romatoid artiritleri, orak anemi gibi hastalıklar büyüme ve gelişmeyi yavaşlatabilir. Hamilelik Sırasında Görülen Komplikasyonlar Hamile kadınların sigara ve alkol içmemesi gerektiği konusunda aldıkları uyarıların sebebi, bu iki alışkanlığın bebeğin büyüme gelişmesini doğrudan etkileyebilmeleridir. Bebeğiniz zamanında doğmasına rağmen çok küçük olabilir. Büyüme sürecinde de yaşıtlarından bu sebeple geri kalabilir. Bu durum rahim içi büyüme geriliği olarak adlandırılmaktadır. Hamilelik sırasında görülen sorunlar dışında, belirli genetik rahatsızlıklar da çocuğun büyüme ve gelişmesini etkileyebilmektedir. Yetersiz Beslenme ve Şiddetli Akut Hastalıklar Bazı çocukların yemeğe ulaşabilme olanakları sıkıntılıdır. Bu sebeple büyüme ve gelişme geriliği görülebilir. Bazı durumlarda kısa süreli fakat şiddetli hastalıkların tedavi edilmesinde gecikilirse büyüme ve gelişme geriliğine neden olabilir. Genelde akut durumlardan sonra normal yeme düzenine yaklaşan çocuklarda büyüme süreci normalleşir. Vitamin ve mineral alımının gerçekleşmesiyle birlikte vücut fonksiyonları daha iyi çalışmaya başlar. Genetik Hastalıklar Bazı genetik hastalıklar da çocukların büyüme ve gelişmesini etkileyebilir. Bazı kısa boylu kızlarda Turner Sendromu adı verilen bir hastalık görülür. Bu hastalık genetik bir hastalıktır ve normalde iki tane olması gereken X kromozumdan ya bir tane vardır ya da ikisinden biri hasarlıdır. Marfan Sendromu olarak adlandırılan başka bir genetik hastalık ise bireyin tüm vücudunun, özellikle de kollarının ve bacaklarının oldukça uzun olmasına neden olur. Bu bireylerde kalp ve göz hastalıkları da görülebilir. Büyüme ve gelişme ile ilgili sorunlar genellikle başarılı sonuçlar elde edecek şekilde tedavi edilir. Doğru tedaviyle, çocuklar genellikle büyüme konusunda yaşıtlarını yakalarlar.

büyüme ve gelişmede gecikme riski